6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, kişisel verilerin işlenmesinde başta özel hayatın gizliliği olmak üzere kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumak ve kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülükleri ile uyacakları usul ve esasları düzenlemiştir.
Kanun kapsamından kişisel veriler nelerdir, ne şekilde işlenmelidir, ihlale karşı bireylerin hakları nelerdir, kişisel veri işleyen özel ve tüzel kişilerin yükümlülükleri nelerdir, kısaca anlatmaya çalışacağız.
KİŞİSEL VERİ NEDİR?
Kanun, kişisel veriyi “Kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi” olarak tanımlanmıştır. Yani öncelikle işlenecek veri gerçek kişiye ait bir bilgi olmalıdır. Dolayısıyla tüzel kişiler yönünden kişisel veriden bahsetmek mümkün olmayacaktır. Kimliği belirli veya belirlenebilir denildiği için işlenecek verinin kime ait olduğunu bilinmelidir veya bilinebilecek durumda olmalıdır. Bu tanımdan hareketle örnek vermek gerekirse; kimlik bilgileri, telefon numarası, adres, medeni durum, çocuk sayısı, dini mezhebi, cinsiyeti, malvarlığı vs. gibi gerçek kişiye ilişkin bütün bilgiler kişisel veridir.
Kanun kişisel veri konusunda bir alt kategori oluşturmuştur. Bir kısım kişisel verileri özel nitelikli kişisel veriler olarak ayırmış ve bunların işlenmesi ile farklı kriterler getirmiştir.
Kanun nelerin özel nitelik kişisel veriler olduğunu sınırlı olarak belirtmiştir. Madde 6’da “Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkumiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir.” şeklinde belirtilmiştir.
ÖZEL NİTELİKLİ KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ
Kanun, yukarıda belirttiğimiz özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi için maddenin 2 fıkrasında “Özel nitelikli kişisel verilerin, ilgilinin açık rızası olmaksızın işlenmesi yasaktır.“ şeklinde açık rıza şartı getirmiştir.
Açık rıza her zaman zorunlu değildir. Buna kanun çeşitli istisnalar getirmiştir. Aynı maddenin 3 fıkrasında “sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel veriler, kanunlarda öngörülen hallerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir. Sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.”
KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ KONUSUNDA HAKLARIMIZ NELERDİR?
Öncelikle, kişisel verileri işleyecek olan ver sorumlusunun ilgili kişiyi aydınlatma yükümlülüğü vardır. Bu yükümlülük kapsamında kişisel verilerin elde edilmesi sırasında veri sorumlusu veya yetkilendirdiği kişi, ilgili kişilere; veri sorumlusunun ve varsa temsilcisinin kimliği, kişisel verilerin hangi amaçla işleneceği, işlenen kişisel verilerin kimlere ve hangi amaçla aktarılabileceği, kişisel veri toplamanın yöntemi ve hukuki sebebi ve kişisel verileri işlenen kişilerin 6698 sayılı kanun kapsamında haklarının neler olduğu konusunda bilgi vermekle yükümlüdür.
Kanun, ilgili kişinin, yani kişisel verileri işlenen gerçek kişinin haklarının neler olduğu belirtilmiştir. Buna göre; “Herkes, veri sorumlusuna başvurarak kendisiyle ilgili;
a) Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme,
b) Kişisel verileri işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
c) Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
ç) Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
d) Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması halinde bunların düzeltilmesini isteme,
e) 7 nci maddede öngörülen şartlar çerçevesinde kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
f) (d) ve (e) bentleri uyarınca yapılan işlemlerin, kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
g) İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme,
ğ) Kişisel verilerin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğraması halinde zararın giderilmesini talep etme,
haklarına sahiptir.”
Yazımızda kısaca kişisel verilerin işlenmesi ile ilgili haklarımızın neler olduğunu basit şekliyle anlatmaya çalıştık. Faydalı olması dileğiyle...
Comments